2 december Zentsūji City - Takamatsu

 We stonden om 5.30uur naast onze futons :-)

Omdat gisteravond het licht om 21.00uur uit moest zijn, sliepen we ook om die tijd.
We waren zo moe van het wandelen dat we de hele nacht door sliepen en van de wekker wakker werden.
Even voor 6.00uur kwamen we aan in de hoofdtempel.
We kregen de soetra in een Engelse vertaling en werden vooraan op een kruk gezet.
In een rij kwamen er 10 monniken aanlopen in paarse kimono’s met een goudkleurige doek over een schouder.
De eerste monnik nam plaats tegenover ons, de anderen zaten op hun knieën aan weerskanten van de ruimte.
We werden eerst gezegend met een soort kleine staf.
Tussen het zegenen door werd met dezelfde staf tegen een koperen beker getikt.
Daarna volgde de soetra waar we zo goed en zo kwaad als het ging aan meededen.
De monnik die tegenover ons zat begon aan een soort preek, niet te verstaan dat Japans.
Het meest indrukwekkende kwam daarna.
Een van de monniken sloeg met een belletje waarop een mantra werd ingezet af en toe ondersteund door 2 bekkens die tegen elkaar werden geslagen en gedraaid.
Af en toe klonk er nog een ander belletje maar het indringendste was de mantra opgezegd door tien monniken die dat dagelijks doen.
Het klonk alsof er een heel koor in de tempel zat.
Vervolgens was een oudere monnik aan de beurt met belletjes en het opzeggen van een tekst waarin wij het woord Henro een paar keer voorbij hoorden komen :-)
We werden uitgenodigd om achterin de tempel een trap af te gaan.
We kwamen een een onverlichte gang waar we over gelezen hadden.
Onder een groot deel van het tempelcomplex loopt een tunnel van ongeveer 100m.
Met onze linker hand moesten we de muur aanraken en niet meer loslaten totdat we door de tunnel heenwerken.
De Japanners liepen er doorheen terwijl zij een mantra opdreunde.
Ergens was ook nog een klein halletje met een Buddhabeeld waar iedereen op zijn knieën ging en ook weer iets prevelde.
De tunnel eindigde vlakbij de eetzaal waar het ontbijt klaarstond.
Om 7.45uur gingen we uiteindelijk beginnen aan een stuk van 30km. bijna helemaal door stedelijk gebied.
De ene tempel volgde de andere op, allemaal met zo’n 6km. er tussen.
Tempel 80, de laatste was het mooist.
Daar was een soort van oprijlaan met allemaal sparren, alsof we door het bos liepen.
Omdat de zon al onderging werd alles in een oranje gloed gezet.
We wandelden naar het hotel maar daar konden we pas om 18.00uur terecht.
Dan eerst maar even eten.
Niet veel verder was een restaurant waar we heerlijk Italiaans aten en afsloten met thee en sachertorte.
Het was inmiddels stikke donker, nauwelijks straatverlichting en dus werd het spoorzoeken naar ons hotel.
Gelukkig stond de naam met grote neonletters op het dak :-)

1 December Kanonji - Zentsuji

 Om 5.00 uur waren we klaarwakker en zetten we een kop thee.

Het was buiten nog aardedonker maar tegen de tijd dat we ontbeten hadden en de boel weer ingepakt begon het langzaam licht te worden.
Lekker ingepakt gingen we aan de wandel.
Vandaag stonden er 5 tempels op het lijstje over een afstand van nog geen 20km.
De eerste was op een berg van 221 meter hoog.
Daar konden we ons op voorbereiden want de eerste 10km. was nagenoeg plat.
De bewegwijzering liet het af en toe afweten en daarom keken we regelmatig op onze telefoon, even kijken of we nog goed liepen.
De doorgaande weg zagen we niet, het waren allemaal kruip door, sluip door straatjes.
We zagen de zon opkomen en omdat het windstil was, werden er weer genoeg foto’s gemaakt van de weerkaatsing van oranje en gele bomen in het wateroppervlak.
Na twee uur lopen hadden we wel trek in een bakkie.
Er stond een bankje langs de kant van de weg waar we dankbaar gebruik van maakten.
Staat er opeens een mevrouw voor ons die we even daarvoor nog in haar tuin hadden zien werken.
Ze maakte ons duidelijk dat we verkeerd liepen.
Als we rechtdoor zouden lopen was er een hele stijle beklimming.
Als we bij haar huis rechtsaf zouden gaan, viel het eigenlijk best wel mee.
Die keus was niet zo moeilijk, we liepen bij haar voor de deur langs en gingen langzaam naar boven.
Het venijn zat in de staart, eenmaal bij de parkeerplaats van de tempel, moesten we nog 520 treden op.
Eigenlijk wilden we onze rugzak wel kwijt.
Er stond een gebouwtje maar dat was gesloten, op 1 deur na.
We zetten onze spullen binnen, deden de deur dicht en liepen de trappen op.
Het was een bijzondere tempel, deze lag tegen en gedeeltelijk in een rots.
In de wand van de rots waren beelden uitgehakt.
Ons stempel kregen we in de hoofdtempel.
Voor de ingang moesten onze schoenen uit en op kousenvoeten gingen we de tempel binnen.
Het was er prachtig, veel brandende kaarsen, veel goud en bling bling maar de sfeer die de grot gaf aan deze tempel was bijzonder.
We gingen dezelfde trap naar beneden, pakten onze rugzakken, vonden een steen in het zonnetje waar we gingen zitten en onze lunch aten.
De afdaling was door een bamboebos, geweldig!
Al die rechte stokken, soms kriskras door elkaar maar meestal verticaal, dikke en dunne stammen, groen of geel, het leek wel kunst.
Tempel 72 was dichtbij toen we ineens voor Tempel 73 stonden.
Hadden we een tempel overgeslagen???
Ja hoor, al wandelend hadden we niet goed opgelet en die hele tempel gemist!
Wij weer terug, stempel gehaald en weer naar Tempel 73.
Gelukkig zat er tussen deze twee tempels slechts 1 kilometer:-)
3,5 kilometer verder lag de volgende tempel, nummer 74 en de laatste tempel voor vandaag was een half uurtje lopen verder, nummer 75, daar bleven we ook slapen.
Na ons stempel meldden we ons bij de balie van het onderkomen.
Het leek wel een hotel: inchecken, kopie paspoort, sleutel van onze kamer, uitleg over diner en ontbijt en waar het gemeenschappelijke bad was.
Het enige verschil was de uitleg over de openingsceremonie van de tempel morgenochtend om 6.00uur.
Uitslapen was er deze vakantie niet bij ;-(
Wat wel leuk was, was dat bij de opruimplaats voor de wandelstokken een briefje hing met Christien erop, en een briefje bij de slippers en een briefje op de deur van onze kamer, dat voelde heel welkom.
Eenmaal geïnstalleerd wilden we graag de tempels zien.
Dit tempelcomplex was zo groot dat we er zeker een uur over deden om alles te bekijken, het was 45.000 vierkante meter.
Er was een pagode van 43m. hoog, een urnentempel, een soort Stupa, een heleboel grote en kleine tempels, 4 toegangspoorten en een bel.
Dit complex is zo groot omdat Kukai (Kobo Daishi) hier geboren is op 27 juli in 774.
De Pelgrimstocht die wij lopen is aan hem opgedragen.
Het schijnt dat hij de eerste was die langs alle 88 tempels wandelde en op sommige complexen ook woonde.
Nu nog een lekkere bak koffie en dan plat, de wekker loopt om 5.30uur af.

30 november Kanonji - Kanonji maar dan 20 km. verderop

 Met vrolijke geblaf werden we vanmorgen om 5.45uur wakker.

Na het inpakken stond het ontbijt al klaar: soep, rijst, gebakken zalm, omelet, diverse groenten, thee en koffie.
Voor tussen de middag had onze gastvrouw een lunch voor ons gemaakt, een Osettai.
Goed ingepakt en met handschoenen aan vervolgden wij ons pad bergafwaarts richting zee.
Op de akkers waren de gewassen bedekt met een laagje ijskristallen maar zodra de zon erbij kwam verdwenen het ijs als sneeuw voor de zon :-)
Na een uur lopen kwamen we bij de eerste tempel aan, nummer 67.
Een prachtig complex waarvan de tempels rood geverfd waren, dat hadden we nog niet vaak gezien.
De opkomende zon zetten het complex in een warme gloed.
We wandelden door allemaal achteraf straten zonder veel verkeer en passeerden een bakker waar de parkeerplaats aardig vol stond.
Wij naar binnen.
In de vitrine stond heerlijk gebak waar we er twee van uitzochten, machagebak met zoete bonenpuree.
Bij het afrekenen stonden er ineens twee tasjes op de toonbank.
De eigenares had een tasje gevuld met twee zoete gebakjes met banketbakkersroom en twee rijstballen gevuld met zoete bonen puree.
Het was een Osettai...
De volgende 2 tempels stonden naast elkaar op hetzelfde tempelcomplex.
Vanaf waar we vanmorgen vertrokken waren tot hier, waren we alleen maar afgedaald. 
Het had ruim 3 uur geduurd voor we weer horizontaal liepen :-)
De monnik die het stempel zette, zette er meteen twee, Tempel 68 en 69.
Er waren bankjes zat om even te zitten en de lunch op te eten.
Het waren dikke witte boterhammen gevuld met ei, sla en mayo, een lekkere Osettai :-)
Langs een rivier, waarin we grote vissen en schildpadden zagen, liepen we onder een berg langs naar een ander deel van de stad waar de laatste tempel stond voor vandaag.
Deze tempel had een grote pagode die prachtig afstak tegen de blauwe lucht.
Het was inmiddels bijna 15.00uur en het hotel lag aan de andere kant van de rivier.
Daar kwamen we veel te vroeg aan maar de rugzakken mochten we wel achterlaten.
Het hotel lag aan de rand van een groot gebied met winkels en eethuisjes.
Voor vanavond was de keuze voor een restaurant snel gemaakt, een lekkere soep met noedels en groenten, daar hadden we best trek in.

29 november Kawatichoryoke - Kanonji

 Afgelopen nacht was het zo koud dat ik nog een extra dekbed pakte om te kunnen slapen.

Toen we vanmorgen onze wandeling voortzetten, moesten we handschoenen aan want de gure wind uit het noorden was ijzig koud.
In het noorden van Japan was van de week de eerste sneeuw al gevallen.
Langzaam kroop de zon over de bergkam om de er tegenover liggende bergen in de schijnwerpers te zetten.
De kleuren van de herfst worden elke dag intenser.
Na nog een uurtje achterlangs de doorgaande weg gewandeld te hebben, doken we het bos in en begonnen we aan een klim van 12 km.
Dat we uiteindelijk over de kam van de bergen zouden lopen die we vanmorgen hadden gefotografeerd, wisten we toen nog niet.
Na het uurtje asfalt begonnen we aan een stuk van 500 meter door het bos over een pad met keien en bladeren en ook nog eens behoorlijk stijl.
Gelukkig kwam daarna een lang stuk over een betonnen weg/paadje waar op sommige plekken een dik pak bladeren lag.
We sloften er lekker doorheen zodat de bladeren onder onze voeten ritselden en alle kanten op waaiden.
In Japan hebben ze daar een woord voor: Koyo.
Het pad ging op en neer, meer op dan neer met prachtige vergezichten over de verkleurde bomen.
Eenmaal bij de tempel hadden we 890 meter geklommen.
Deze tempel kwam je alleen in als je een toegangskaartje kocht, pelgrims uitgesloten.
Met de auto was er geen ontsnappen aan maar met de kabelbaan heen en weer betaalde je helemaal de hoofdprijs.
En eerlijk is eerlijk, het tempelcomplex was schitterend.
Goed verzorgd, schoon, een groot toiletgebouw, mooie tuin, heel veel merchandising en een kopie van een pelgrimsbeeld wat we ook in Spanje hadden gezien.
Daar gingen we natuurlijk op de foto :-)
Het was er druk met Japanners die vandaag vrij hadden en overal met elkaar op de foto wilden, of met hun knuffel :-)
Aan ons stempel werd niet zoveel aandacht geschonken als we gewend waren.
Op de automatische piloot werden de 3 rode stempels met kracht in ons boek gedrukt en het karakter werd er bijna net zo ingezet.
Met een nonchalant gebaar kregen we de boeken terug.
En als de stempels nou gratis waren? 
Welnee, elk karakter kost ¥500.
Dus al die busladingen vol met Japanse pelgrims en het handjevol pelgrims die de tocht wandelen, brengen aardig wat geld in het laatje.
Niet dat ze daarom aardig moesten doen maar tot nog toe was dat wel het geval geweest.
Meteen na de lunch stapten wij dus in die kabelbaan om er ongeveer 500 meter lager weer uit te stappen.
We liepen nog een uur bergafwaarts en werden met een vrolijk geblaf verwelkomd bij ons onderkomen voor 1 nacht, Aozoraya Minshuku.
Dat vrolijke geblaf was van een soort Beagle maar dan op hoge poten, een lief beest :-)

28 november shikokuchua - Kawatakicho

 28 november Shikokuchuo - Kawatakichoryoke


Vanaf 6.00 uur vanmorgen was het restaurant open.
Wij waren er rond 6.30uur en aan de hoeveelheid rijst te zien had het halve hotel al ontbeten.
Het was een buffet waar we alle lekkere dingen uitpikten.
Een croissant, omelet, yoghurt, een gemengde salade, rijst met een heerlijke zoete zwarte saus en een paar koppen koffie.
Tijdens het ontbijt kwam er een Japanner naar ons toe die we gisteren in de lift waren tegengekomen en toen graag wilde weten wat we in Japan deden.
Nu had hij een gevuld plastic zakje bij zich wat hij ons gaf als Osettai.
Hij zei, met een brede grijns, dat het ons energie zou geven.
Er zaten koekjes, snoepjes, chocola en crackers in, zo lief.
Nog voor de zon over de bergtoppen was, wandelden wij richting Tempel 65.
Eerst een stukje langs de weg voor een supermarkt  omdat we voor 2 dagen eten moesten inslaan.
We wilden graag brood en pindakaas voor het ontbijt wat we bij een Japanse supermarkt vonden. 
De instant maaltijden hadden ze bij de Familie Markt.
Daar kochten we ook cake voor bij de koffie en driehoekjes rijst met vulling voor morgen tussen de middag.
Het paste allemaal onder de hoes van Sieb zijn karretje.
Daarna begon de beklimming van de berg waar de tempel op gebouwd was.
Sommige stukken waren zo stijl dat we op onze tenen liepen om omhoog te komen. 
Dat was gelukkig maar een stuk van 200meter.
We waren de enige bij het tempelcomplex.
We keken rond, aten onze lunch en haalden een stempel. 
Na nog een paar honderd meter stijgen waren we op de top van de berg met uitzicht op de plaats waar we vannacht hadden geslapen.
De zon scheen op de bomen die op de  bergflanken stonden. 
Rood, oranje, geel en groen, dat is de Indian Summer in Japan.
We hoefden alleen nog maar af te dalen naar het bergdorp waar we zouden overnachten.
Het was een onbemand huis met sanitair, een keuken en twee slaapkamers.
We waren benieuwd wie er nog meer komen want voor deze nacht was het huis volgeboekt.

27 november Komatsu - Chikokuchou

 Na weer een heerlijk en goed verzorgd ontbijt liepen we even na 7.00uur richting Tempel 63.

Onze gastheer had op de kaart laten zien waar we vandaag zouden wandelen.
We werden er niet vrolijk van, een drukke doorgaande weg met alleen maar bebouwde kom om ons heen.
Hij adviseerde ons een stuk met de trein te doen.
Na ruim een uur lopen kwamen we langs een café en omdat het één van de weinige cafés op deze tocht was, besloten we naar binnen te gaan.
We kregen de kaart met alleen maar koffie in diverse smaken en uit verschillende landen.
We bestelden een koffie verkeerd.
De eigenaar maakte koffie op een voor ons onbekende manier: siphon koffie.
De koffie ging in een omgekeerde fles zonder bodem.
Daaronder stond een glazen bol met water dat aan de kook werd gebracht.
Het hete water verplaatste zich door de hals van de fles naar boven door de koffie om niet veel later weer via die koffie terug te zakken in de glazen bal.
Het smaakte goed maar we hadden het beter zonder melk kunnen drinken want dan hadden we de smaak beter geproefd.
We kregen er een Osettai bij, een geroosterde boterham met een gekookt ei.
De zon kwam achter de bergen vandaan en het werd heerlijk warm, zo’n 18 graden.
Tempel 63 lag pal aan de doorgaande weg en toch was het er heerlijk rustig.
Bij het stempel kregen we een origami-ster met 63 erop gedrukt.
Om het verkeer te mijden liepen we over een straat paralel aan de drukke weg.
Een mevrouw kwam enthousiast naar ons toe met in elke hand een plastic zakje.
We begrepen dat het een Osettai was en na bedankjes en “conniesjiwai” ( goedendag)
stapte ze in haar auto en reed weer verder.
Ze had echt haar best gedaan want naast snoepjes, zoutjes en een flesje drinken zat er ook een warmtepleister is.
Tempel 64 lag tegen de bergen aan en had genoeg ruimte om te schitteren.
Het was een prachtig complex.
Misschien ook wel omdat de zon scheen dat alles straalde :-)
We vertrokken naar het station waar we door een foutje van ons twee uur op de trein moesten wachten.
Ondertussen aten we de lunch: rijst met zeewier en iets pittigs.
In een Japanse winkel hadden we vers bereidde aubergines in tempura gekocht, ook lekker.
Met het flesje energiedrank konden we er weer even tegen.
We stapten in de trein en omdat iedereen uitstapte bij de volgende halte vroegen we of we over moesten stappen.
En inderdaad, op perron 1 stond de trein naar Akaboshi te wachten.
Omdat er langs de bergen enkel spoor was aangelegd, stopte de trein bij elk station, de plek waar tegengestelde treinen elkaar passeerden.
Tegen vier uur waren we in ons hotel.
Even lekker opfrissen en dan eens zien waar we gaan eten vanavond :-)

26 november Komatsu - Tempel 60 - Komatsu

 Vandaag zou het bewolkt maar droog blijven.

Dat was voor onze tocht de bergen in goed nieuws, prima wandelweer.
Na een stevig ontbijt met onder andere gerookte makreel en miso-soep met veel groenten, was de eerste stop bij de supermarkt voor een grote kop koffie.
De eerste 8km gingen over asfalt licht omhoog.
Bij het einde van de weg was een rustpunt waar we even pauze namen.
Daarna begon een stijle klim van ruim 2km, waar we zeker een uur over deden, naar de tempel.
Het was af en toe zo stijl dat er touwen hingen om jezelf omhoog te trekken.
Er zaten heel veel trappen in met in totaal 1649 treden!
De enige horizontale stukken die we tegenkwamen waren de bruggetjes.
Het pad kronkelde langs en over het water tot zo’n 100 meter onder de top, toen was het kabbelende geluid van water voorbij en hoorden we alleen nog vogeltjes.
En net toen we dachten dat er boven op de berg een bordje zou staan met : gefopt!
zagen we de poort van een van de belangrijkste tempels van Japan.
Niet dat de tempel zelf zo spectaculair was maar omdat Kobi Dashi hier lange tijd had gewoond.
Deze tempel kan ook niet door iedereen bezocht worden want het parkeerterrein is 500meter onder het tempelcomplex en dan volgt er nog een stevige klim.
Na de poort stond een schuilhut waar we koffie maakten met een stuk vruchtenbrood erbij van de Franse Bakkerij uit Imabari.
Voor ons was dit een tempel zoals de meeste andere tempels.
Er stonden een paar bijzondere beelden die voor Japanners belangrijk zijn.
Nadat we ons stempel hadden gekregen, begonnen we aan de afdaling die ook ruim een uur duurde.
Wat was ik blij met mijn wandelstok!
Eenmaal weer op het asfalt liepen we, tot aan het dorp Komatsu, bergafwaarts maar nu met een hellingspercentage van ongeveer 3 procent.
Prima te doen :-)
Het zonnetje brak door waardoor alle herfstkleuren van de bomen er ineens stralend uitzagen.
Op een bankje genoten we van het zonnetje en van de herrie van vogels in de bomen achter ons.
Vogels? Nee, het bleken apen te zijn die ons eerder in de gaten hadden dan wij hen.
Door te schreeuwen probeerden ze ons te verjagen maar dat hadden wij dus helemaal niet in de gaten:-)
Pas toen Sieb een weiland in wilde lopen en de apen zag wisten wij waar dat geschreeuw vandaan kwam.
Ze deden zich tegoed aan het rijpe kakifruit waar de bomen vol mee hingen.
Wat wij in de bomen zagen, was een groep van zo’n 5 apen.
Maar niet voor lang want ze renden weg toen ze ons het weiland in zag lopen.
Er was nog tijd voor wat boodschappen, even onder de douche en hup, aan tafel.
Er was weer net zo uitgebreid en lekker gekookt als gisteravond.
Dat gaan we thuis zeker missen!