19 november Hiroshima - Matsuyama

 Gistermiddag toen we terugkwamen uit de stad vertelde de jongeman achter de balie dat het hem gelukt was een slaapplaats voor ons te regelen in een tempel.

Voor we waren vertrokken hadden wij hem gevraagd of hij dat kon regelen want bij de tempels spreken ze nauwelijks Engels., dus in zijn Japans maakten we meer kans.
Hij vroeg zich wel af waarom wij daar wilden slapen.
We legden uit waar we mee bezig waren, hij begreep er niets van.
Hij had nog nooit van de Pelgrimstocht gehoord en wilde van alles weten.
Tot slot werd ik volgestopt met tandenborstels, zeep, handdoeken en make-up verwijder lotion.
Alleen dat laatste was nodig, de rest heb ik vriendelijk afgeslagen, ik had geen zin in nog meer gewicht in mijn rugzak.
In de avond waren we uit eten gegaan om de hoek van het hotel.
We zagen mannen in pakken een lift nemen dus wij er achteraan en mee naar de 5de verdieping.
Was daar een grote afgeschermde ruimte met daarvoor allemaal dezelfde zwarte herenschoenen in de diverse maten.
Dit was dus geen goed idee en we gingen een verdieping lager kijken wat daar zat.
Voor we het wisten zaten we in een afgesloten ruimte, schoenen op de gang.
De tafel had de bekende afgezegde poten maar groot was de verrassing toen bleek dat onder de tafel een diep gat zat om je benen kwijt te kunnen :-)
We bestelden Bonito op stro geroosterd, gemengde sla en geroosterd rundvlees.
Alles ging op, het was echt heel goed klaargemaakt.
Terug in het hotel pakten we zoveel mogelijk van onze spullen in.
We hadden berekend dat we ongeveer een half uur met de tram onderweg naar de haven zouden.
De boot vertrok om 7.30uur en dus stonden wij om 5.45uur op.
Altijd weer vreemd om na twee dagen “rust” weer die rugzak op mijn rug te hijsen.
Sieb maakte het karretje in orde en keurig op tijd kwamen op het station aan voor de tram naar de haven, de groene lijn nr.5.
Op de minuut nauwkeurig vertrok de boot, een high speed ferry, die er 5 kwartier over deed om aan de overkant te komen.
We stapten in een bus die ons na 500meter afzette bij de trein die wij weer na de derde halte verlieten.
En zo ging het ook met de supermarkten, de een had dit, de ander dat en de derde had een lekkere bakkie koffie.
We waren al snel bij Tempel 52 en niet veel later bij de volgende.
Bij beiden was het heerlijk rustig en konden we de tijd nemen om rond te kijken want rond het middaguur waren we al bijna bij ons hotel waar we pas rond 15.00uur terecht konden.
We liepen langs de zee die we morgen ook de hele dag aan onze zijde hebben, de  Inlandse Zee.
Onze kamer was al klaar en dus keken we vanuit onze kamer uit over de zee 
waar we vanmorgen nog overheen gevaren waren.
Straks even lekker over het strand lopen en schelpen zoeken :-)

18 November

 Het werd een andere dag dan we hadden bedacht.

We zouden naar het eiland Itsukushima vanwege alle herten daar, een uitzichtpunt op een berg met tempel en een rode toegangspoort in de zee maar omdat de zool van Sieb zijn wandelschoen losliet, moesten we op zoek naar een schoenmaker.
In dit hotel spraken ze vloeiend Engels dus werden we met een plattegrond met omcirkelde doelen op pad gestuurd.
Met de tram naar het stadscentrum waar we al gauw het spoor bijster waren :-(
In een winkel met leren tassen en schoenen vroegen we het nog maar eens.
De man wist precies waar we wezen moesten.
En inderdaad, er zat een schoenmaker in een heel klein winkeltje vlak naast het gigantische gebouw van Fukuya, een soort van Bijenkorf.
De mannen bekeken en overlegden hoe ze het gingen aanpakken.
De schoenen konden gerepareerd worden en om 18.00uur weer opgehaald.
Ondertussen zwierven wij nog wat door de stad.
Er was een ceremonie gaande met tromgeroffel in een Shinto Tempel.
Met versierde harken kwamen mensen naar de tempel voor een zegening waarna ze blij wegliepen.
Geen idee wat hier de bedoeling van was, misschien om de opbrengst van hun groentetuin te zegenen want het Shintoïsme is een inheemse natuurreligie.
Overal in de binnenstad stonden kraampjes met streetfood.
Aan een spies geregen inktvis, of rundvlees, of gemarineerde kip of rijst gerold in spek met lente-uitjes en mayo, deegballetjes gevuld met inktvis, pannenkoeken op een stokje, pannenkoeken gevuld met zoete bonen, vers gebakken koekjes en nog veel meer waar we de herkomst niet van konden achterhalen.
Maar dat de Japanners het lekker vonden was goed te zien, overal stonden etende tieners die het lekkers vastlegden op FB of Instagram :-)
We dronken nog een bakkie lekkere koffie bij Starbucks en namen de tram terug naar het hotel.
Sieb bracht een bezoek aan de kapper waar hij onder handen werd genomen en terugkwam met een Japanse coupe, opzij kort en bovenop wat langer :-)
Als hij straks zijn wandelschoenen heeft opgehaald gaan we hier in de buurt eten.
Gisteravond gingen we de stad in waar een gebouw stond waarvan de eerste 5 verdiepingen gebruikt werden door 25 restaurantjes waar Japanse gevulde pannenkoeken gebakken werden: Okonomiyaki.
Het wemelde er van de buitenlanders dankzij Tripadvisor of zoiets.
We kwamen terecht bij een zoon en zijn moeder die ons lieten plaatsnemen op twee krukjes aan een grote bakplaat midden in de keuken.
Hij begon meteen met een laag beslag op de bakplaat te bakken met daarop fijn gesneden kool en kruiden.
Een ei werd al roerend gebakken, een portie mie erbij, kruiden, olie en al omscheppend werd het eten verwarmd om toen het goed heet was bovenop het deeg en de kool te leggen en onze kant op te schuiven.
Het geheel werd rijkelijk voorzien van een dikke okonomiyaki-saus en mayonaise.
Wat sesamzaadjes voor de finishing touche en klaar was Kees, of in dit geval Yoshi.
Dit keer aten we niet met stokjes maar met een kleine spatel waarmee we de pannenkoek in stukje sneden en opaten.
Goed bedacht want zo bleef het eten tot de laatste hap warm.
Dat we in de keuken zaten was wel bijzonder want toen de pannenkoeken klaar waren ging de zoon gegaard rundvlees in plastic zakjes scheppen om in te vriezen en zijn moeder begon alvast aan de afwas :-)

17 november. Matsuyama - Hiroshima

 Al vroeg waren we uit de veren om met de taxi naar de haven te rijden waar om 7.30uur de Highspeed boot vertrok die ons naar Hiroshima bracht.

In de 5 kwartier die de oversteek duurde, hadden we niet veel te doen want we mochten niet naar buiten wat een beetje overdreven was want zo snel gingen we nou ook weer niet, het boegwater spatte niet tegen de ramen omhoog :-)
Bij aankomst stond de trein naar het Centraal Station van Hiroshima al te wachten.
Na een half uur stapten we uit met het idee dat we zo het station uit konden lopen.
Maar na diverse roltrappen en een lift kwamen we weer op de plek waar we uit de trein waren gestapt.
Hoe dan???
Gelukkig stond er een hulpvaardige beveiliger die met ons meeliep en toen bleek dat het station uit meerder lagen bestond waar ook nog eens heel veel winkels in zaten.
Een kwartier later konden we onze spullen in de lobby van het hotel kwijt en gingen we dwars door de stad naar het Peace-Park.
Nog voor we de Honkawa Rivier over waren gestoken, zagen we het enige gebouw in Hiroshima dat nog herinnerde aan wat er in augustus 1945 gebeurde: The Atomic Bomb Dome.
Van het eiland was een groot deel van de noordelijke punt in gebruik om de atoombom, die door de Amerikanen boven deze stad werd gedumpt, nooit meer te vergeten.
Het park zelf stond vol met gedenkstenen en beelden.
Er brandde een eeuwige vlam voor alle slachtoffers van deze bom.
Er waren kasten vol met origami kraanvogels van schoolkinderen uit heel Japan.
Vanaf de bovenste etage van een gebouw dat naast het park stond hadden we zicht over het park en hoe groot het was.
Aan de zuidkant stond het Hiroshima Vredes Gedenk Museum.
Wat we daar zagen, lazen en hoorden was zo wreed, pijnlijk en zo onbeschrijfelijk  zinloos dat ik het moeilijk vind er over te vertellen.
De tram bracht ons weer terug naar het station, we liepen naar het hotel.
We kregen de sleutel van onze kamer op de 7de etage met uitzicht over de stad.
Even niets, even stilstaan bij wat er zoveel jaren geleden voor leed was aangericht door  iemand die op bevel van hoger af een atoombom liet vallen op Hiroshima en Nagasaki, twee steden in Japan waarbij meer dan 250.000 slachtoffers vielen. 
In de jaren die hierop volgden vielen er nog duizenden slachtoffers door stralingsziekte en kanker.

16 november Matsuyama

 We werden wakker en zagen een prachtige blauwe lucht.

Gelukkig geen mist meer, die hadden we in de bergen achtergelaten.
Tijdens het ontbijt bedachten we dat het wel leuk was om op de fiets nog 2 tempels te bezoeken en daarna maar zien wat er op ons pad kwam.
Het hotel had twee fietsen, kleine vouwfietsen waarvan de zadelpen een flink stuk omhoog moest anders fietsten we met onze knieën in onze nek.
We moesten goed opletten want voordat we er erg in hadden reden we aan de verkeerde kant van de weg maar we kwamen na een half uurtje aan bij Tempel 50.
Zo stil en rustig.
Er liep een echtpaar in traditionele kleding, zij in een kimono en hij in het zwart.
Binnen 10 minuten waren bij een heel bijzondere tempel.
Er waren kinderen van 5, 6 jaar in traditionele kleding en er waren ouders met baby’s.
Het schijnt dat deze plek voor geluk en gezondheid zorgt en dat daarom veel ouders in november hun kind naar deze tempel brengen.
Al dat kleine grut was leuk om naar te kijken :-)
Ook was er een lange grot met oude beeldjes die op kinderen leken.
Op de fiets deden we een stuk van de Henro route en zo kwamen we langs een enorme gouden bal, Fudoki Hill Mantora.
Geen idee wat het allemaal betekende maar ik kreeg kippenvel van de plek, allemaal houten beelden die me aanstaarden, brrr.
Weer verder kwamen we bij een shrine, de Isaniwa Shrine.
Een prachtig rood gebouw wat nog dienst deed als gebedsplaats.
Ook hier waren jonge kinderen in traditionele kleding die de zegen van een geestelijke kregen.
Wij kwamen op de fiets vanuit een hoger gelegen deel er naartoe maar de mensen die vanuit de stad deze plek wilden bezoeken moesten een goede conditie hebben want er was een hele lange trap naar boven.
Verderop stond een klok die elk uur in beweging kwam.
De klok werd hoger en breder, er bewogen poppen en voor de 2 minuten dat het duurde, stonden er veel mensen te kijken.
Via een overdekte winkelstraat kwamen we uit bij het oudste badhuis van Japan: 
Dogo Onsen.
Een heel mooi oud en groot gebouw waar vanuit een grot warm water naar binnen stroomde en iedereen daar lekker kon badderen.
Het kasteel van Matsuyama lieten we voor wat het was.
Altijd leuk om met een kabelbaan naar boven te gaan maar het was er druk en we wilden ook nog een fietstocht regelen voor volgend weekend.
Dus terug in het hotel pakten we alles bij elkaar om onderkomens te regelen.
Naast de receptie was een grote tafel waar we de ruimte hadden om alles overzichtelijk neer te leggen en de receptioniste om hulp te vragen indien nodig.
Nou, die hulp konden we wel vergeten, niet omdat ze geen Engels sprak maar omdat ze voor gasten van dit hotel geen reserveringen in andere onderkomens mocht regelen.
Uiteindelijk lukte het ons toch dus zitten we volgende week 2 dagen op de fiets:-)
Nu gaan we onze spullen inpakken want morgenochtend verlaten we voor twee dagen Shikoku om in Hiroshima naar het Vredespark en het museum te gaan over alle ellende die de eerste atoombom veroorzaakte.
Meneer de President: slaap zacht!

15 november Kumakogen - Matsuyama

 Alles werd ingepakt voor de volgende etappe.

Dit keer naar een grote stad, Matsuyama, waar we voor 2 nachten een hotel geboekt hadden.
Na het ontbijt stapten we het hotel uit en stonden meteen weer in de mist.
Zo’n drama was het niet want de eerste 12km was langs een doorgaande weg die heel langzaam omhoog ging naar de Misaka-tōge pas.
De zon ging veel sneller naar boven want toen die eenmaal boven de bergen uitkwam, was de mist in 10 minuten opgelost :-)
De rest van de dag hadden we een strak blauwe lucht met her en der een wolk.
De temperatuur was prima om te wandelen, rond de 18 graden.
Bij een rustpunt bij de pas, ontmoetten we onze medepelgrims weer, allemaal naar Matsuyama, allemaal een ander onderkomen :-)
Vanaf de top gingen we door het bos naar beneden, het was er zo stil, zo mooi.
We wandelden door dorpen met veel verlaten huizen maar ergens zat nog een mevrouw op leeftijd fruit schoon te maken.
Ze wenkte ons en via de vertaler begrepen we dat ze het over haar kinderen had.
We mochten een streng gedroogde kaki van de waslijn pakken, zij was helemaal blij met ons presentje voor haar uit “Orranda”, Holland.
In een ander dorp stond een gemeenschapshuisje waar 3 vrouwen gingko-noten poften wat niet helemaal zonder gevaar was want ze deden oude kranten in een kacheltje die eerder in de hens stonden dan dat ze het deurtje dicht kregen.
De noten lagen op een schaal met een korf er overheen bovenop de kachel en op het moment dat er gekeken werd of ze goed warm waren, schoten de noten alle kanten op.
Sieb kneep met zijn leatherman de harde schillen stuk en er kwam een zacht groen nootje tevoorschijn.
We werden volgestopt door de vrouwen met koekjes, fruit, thee en de nootjes.
Toen we weer opstapten vroegen ze waarom we zo’n haast hadden, ze vonden het gezellig en waarschijnlijk waren de pelgrims het enige wat ze meemaakten want we hoorden later dat we er allemaal geweest waren :-)
Via de buitenwijken van Matsuyama liepen we langs tempels 46, 47, 48 en 49.
Na Tempel 47 was er iets ongewoons.
We liepen langs iets wat op een tempel leek maar toch ook weer niet.
Er zat een pelgrim dus besloten we om te kijken wat het was en zagen een monnik zitten die vervolgens een prachtig extra stempel in ons boek zette :-)
Het was Monjuin, een kleine tempel die niet bij de 88 tempels hoort die wij bezoeken.
Er zijn 20 van die kleine tempels die een stempel plaatsen op de lege bladzijden in de Pelgrimsboeken.
De oude huizen en bonsai-bomen maakten langzaam plaats voor moderne woningen en flatgebouwen.
Waar eerst nog rijstvelden en groentetuinen lagen, lag nu asfalt voor alle auto’s.
Zebrapad: nooit van gehoord, we moesten al aanstalten maken tot oversteken want dan pas maakten we kans dat er gestopt werd.
Voordat het donker werd waren we bij Tempel 49, een eenvoudige maar mooie tempel.
We liepen naar het station, kochten een kaartje voor Centraal Station Matsuyama, stapten in en 3 haltes later weer uit om direct naast het station ons hotel binnen te lopen.
Vanuit onze kamer kijken we een brede straat in met veel eettentjes, veel mensen en veel straatverlichting, iets wat in de bergdorpen waar wij overnachtten niet zo was.
Het is weer even wennen maar we vinden het wel gezellig.

14 november Kumakogen - Tempel 45 - Kumakogen

 Vannacht had het geregend wat veranderde in miezer toen we naar buiten gingen.

We sliepen al om 21.30uur en werden wakker van de wekker die om 5.45uur afging.
Niet echt iets voor de vakantie maar als we voor het donker in ons volgende onderkomen wilden zijn, moesten we rond 7.00uur toch echt vertrekken.
Het ontbijt was als meestal in een Japanse herberg: soep, rijst, zeewier, een gebakken ei (dit keer in de vorm van een hartje, en een flinke pot thee.
We liepen er prima op :-)
De miezer stopte rond half tien en een uurtje later ging de regenkleding uit.
In een schuilhut maakten we koffie waar we lekkere dingetjes bij hadden zoals gedroogde gember en iets gemaakt van appel.
Dat iets smaakte overigens best goed :-)
De tocht zou eigenlijk door de bergen gaan maar dat durfden wij niet aan omdat de paden waarschijnlijk erg glad zouden zijn.
We liepen prima op een B-weg, lekker rustig en geen gebrek aan natuur om ons heen.
Watervallen in overvloed en de bomen werden nu in rap tempo geel, oranje en rood.
Als van de week de zon schijnt zal het waarschijnlijk nog mooier zijn dan vandaag.
Tot twee keer toe kregen we gedroogd fruit toegestopt.
Het was kakifruit dat geschild en al aan touwtjes voor de huizen hing te drogen.
Ruim op tijd waren we in Kumakogen.
De rugzakken mochten in de hal van het hotel staan als wij Tempel 44 bezochten.
Kun je nagaan, we lopen deze tocht om 88 tempels te bezoeken, zijn al 5 weken onderweg en nu pas bij nummer 44.
In het noorden van dit eiland liggen de meeste tempels dus het gaat echt helemaal goed komen de resterende 4 weken :-)
Het personeel van dit hotel was met de voorbereidingen bezig om iets lekkers te maken en vroegen ons of we daarbij wilden helpen.
Sieb herkende een grote stenen vijzel op een onderstel, hij had er een filmpje over gezien op YouTube.
De kom werd verwarmd met heet water wat er na een minuut of 10 weer uitging.
Er ging een grote bak gekookte, speciale, rijst in die eerst met houten spatels werd fijngewreven en daarna steeds werd gedraaid en met houten hamers werd bewerkt.
Er ontstond een grote elastische bal waar kleine ballen van werden gemaakt.
Die werden platgedrukt en gevuld met een zoete bonenpuree.
Als dank voor het helpen kregen we er ieder eentje.
Het waren dezelfde als degene die we regelmatig kochten :-)
Daarna was het toch echt tijd om naar Tempel 44 te gaan anders zou het te donker worden.
We wisten inmiddels niet beter dan dat we moesten klimmen om er te komen.
De tempel lag verstopt in een bos met Redwoods.
Deze reuze bomen stonden langs het pad naar boven, we voelden ons heel klein.
Omdat de herfst nu echt begonnen was tekende de tempel zich af tegen een geel geworden ginkgo, de boom leek wel van goud.
Deze boom hadden we bij bijna elk tempelcomplex wel gezien.
We wandelden door het dorp, deden boodschappen in de supermarkt en gingen terug naar het hotel.
De receptioniste vertelde dat ze de kamer met futons geruild had voor een kamer met bedden, heerlijk!
Zo lekker schrobben en badderen en dan eens kijken wat de pot vanavond schaft.

13 november Oda - Kumakogen

 Vannacht had het geregend wat veranderde in miezer toen we naar buiten gingen.

We sliepen al om 21.30uur en werden wakker van de wekker die om 5.45uur afging.
Niet echt iets voor de vakantie maar als we voor het donker in ons volgende onderkomen wilden zijn, moesten we rond 7.00uur toch echt vertrekken.
Het ontbijt was als meestal in een Japanse herberg: soep, rijst, zeewier, een gebakken ei (dit keer in de vorm van een hartje, en een flinke pot thee.
We liepen er prima op :-)
De miezer stopte rond half tien en een uurtje later ging de regenkleding uit.
In een schuilhut maakten we koffie waar we lekkere dingetjes bij hadden zoals gedroogde gember en iets gemaakt van appel.
Dat iets smaakte overigens best goed :-)
De tocht zou eigenlijk door de bergen gaan maar dat durfden wij niet aan omdat de paden waarschijnlijk erg glad zouden zijn.
We liepen prima op een B-weg, lekker rustig en geen gebrek aan natuur om ons heen.
Watervallen in overvloed en de bomen werden nu in rap tempo geel, oranje en rood.
Als van de week de zon schijnt zal het waarschijnlijk nog mooier zijn dan vandaag.
Tot twee keer toe kregen we gedroogd fruit toegestopt.
Het was kakifruit dat geschild en al aan touwtjes voor de huizen hing te drogen.
Ruim op tijd waren we in Kumakogen.
De rugzakken mochten in de hal van het hotel staan als wij Tempel 44 bezochten.
Kun je nagaan, we lopen deze tocht om 88 tempels te bezoeken, zijn al 5 weken onderweg en nu pas bij nummer 44.
In het noorden van dit eiland liggen de meeste tempels dus het gaat echt helemaal goed komen de resterende 4 weken :-)
Het personeel van dit hotel was met de voorbereidingen bezig om iets lekkers te maken en vroegen ons of we daarbij wilden helpen.
Sieb herkende een grote stenen vijzel op een onderstel, hij had er een filmpje over gezien op YouTube.
De kom werd verwarmd met heet water wat er na een minuut of 10 weer uitging.
Er ging een grote bak gekookte, speciale, rijst in die eerst met houten spatels werd fijngewreven en daarna steeds werd gedraaid en met houten hamers werd bewerkt.
Er ontstond een grote elastische bal waar kleine ballen van werden gemaakt.
Die werden platgedrukt en gevuld met een zoete bonenpuree.
Als dank voor het helpen kregen we er ieder eentje.
Het waren dezelfde als degene die we regelmatig kochten :-)
Daarna was het toch echt tijd om naar Tempel 44 te gaan anders zou het te donker worden.
We wisten inmiddels niet beter dan dat we moesten klimmen om er te komen.
De tempel lag verstopt in een bos met Redwoods.
Deze reuze bomen stonden langs het pad naar boven, we voelden ons heel klein.
Omdat de herfst nu echt begonnen was tekende de tempel zich af tegen een geel geworden ginkgo, de boom leek wel van goud.
Deze boom hadden we bij bijna elk tempelcomplex wel gezien.
We wandelden door het dorp, deden boodschappen in de supermarkt en gingen terug naar het hotel.
De receptioniste vertelde dat ze de kamer met futons geruild had voor een kamer met bedden, heerlijk!
Zo lekker schrobben en badderen en dan eens kijken wat de pot vanavond schaft.