13 December Koyasan

 Het was nog aardedonker toen we om 5.30uur de deur uitstapten om naar het Mausoleum te gaan.

De lucht boven ons was wit van de sterren met daartussen een ielig maandje.
Op de begraafplaats brandden de lantaarns langs het pad die ons de weg wezen naar de brug waar we wachtten op monniken die om 6.00uur een deur uitstapten.
Omdat ze geloven dat Kobo Daishi in eeuwige meditatie is, wordt er elke ochtend voor hem een ontbijt naar het Mausoleum gebracht.
De monniken waren in het donker geel gekleed en liepen op houten sandalen.
Twee van hen droegen een kist.
De kist had over de lengte een houten balk die uitstak aan de voor- en achterkant.
Die stukken lagen op de schouders van twee monniken en zo werd de behoorlijk grote kist naar het Mausoleum gedragen.
Binnen werd de inhoud netjes op een tafel gezet en begon de ceremonie.
Een monnik nam plaats voor het “altaar”, twee anderen zaten aan weerszijde van hem.
Nadat er een paar keer op een gong was geslagen, begon het chanten van een mantra.
Met ons waren er slechts 8 mensen bij de ceremonie aanwezig waarvan niemand meedeed maar de monniken vulden met hun stemmen de hele ruimte.
Om 6.45uur werden het ontbijt weer netjes in de kist gezet en teruggebracht naar het gebouw naast de brug.
Boeddhist of niet, zoiets maakt echt wel indruk.
Inmiddels was het licht geworden en wandelden we over de begraafplaats terug naar het Guesthouse om op te warmen.
De onbewolkte lucht had er vannacht voor gezorgd dat het 5 graden vroor....
Na het ontbijt wandelden we naar de andere kant van het dorp waar een enorme toegangspoort, Daimon, stond.
Van daaruit was het een klein stukje naar een groot tempelcomplex met 20 grote en kleine gebouwen.
De meest in het oog springende was de rood/oranje pagode, Konpon Daito.
Daar tegenover een grote tempel, Kondo.
Verder waren er een toren met bel, veel kleine tempels en een tempel met aan de buitenkant van het gebouw een draaischijf, een soort tredmolen, waar menig Japanner een rondje om het gebouw in liep.
Met ons genoten veel mensen van het mooie weer, de zon scheen uitbundig.
We liepen naar Kongobuji, een enorm gebouw met vele kamers.
Het was nu de hoofdtempel van het Shingon Boeddhisme.
We kregen een karakter en stempels in ons boek :-)
De monnik vertelde ons dat we een stempel misten en dat we dat bij het Mausoleum konden krijgen.
De tuin was de grootste rotstuin van Japan, 2349 vierkante meter.
Het witte zand was uit Kyoto en de 140 stukken graniet kwamen van Shikoku.
Het moesten een paar draken voorstellen die uit wolken kwamen maar met de beste wil van de wereld kon ik er geen van draak of wolk van maken.
In een klein restaurant aten we rijst met ei en vlees om daarna weer naar het mausoleum te gaan, nu met ons stempelboek onder de arm voor het laatste stempel.
De monnik feliciteerde ons en zette dit stempel op de eerste pagina van ons boek.
Een ereplaats voor Kobo Daishi en voor ons de afronding van een hele bijzondere Pelgrimstocht.

12 december Tokushima - Koyasan

 We wisten waar we aan begonnen toen om 6.00uur de wekker afging.

Toch wilden we graag naar Koyasan.
Na het ontbijt en een kop koffie bij de supermarkt, stonden wij bepakt en bezakt bij bushalte 6 waar klokslag 6.55uur de bus vertrok naar de haven.
De hele rit van een half uur waren wij de enige passagiers die keurig werden afgezet voor de ingang van de ferry naar Wakayama.
De boot deed er ruim 2 uur over en wisselde het slechte weer boven Shikoku in voor de blauwe lucht boven de regio Kansai.
We hadden mazzel dat de juffrouw bij de VVV een computer-uitdraai voor vandaag had gemaakt met de tijden van de treinen en de perrons waar we ze konden vinden.
Het liep gesmeerd.
Wel vreemd dat de bergen bepaalden dat we eerst een uur naar het noorden reden, naar Osaka en toen drie kwartier naar het zuid-oosten naar Hashimoto.
Wij Nederlanders denken in platte afstanden, niet in bergen :-)
Er volgde nog 40 minuten in een boemeltje dat ons door en over een berg vervoerde en ons afzette bij de kabelbaan die in 5 minuten boven was, vlakbij het dorp Koyasan.
Toen dachten we er te zijn maar nee, we moesten nog een stuk met de streekbus die bijna bij elk onderkomen stopte en ons bij Guesthouse Tommy er uitliet.
Het was inmiddels 13.30uur.
Er was al een bericht gekomen van de eigenaar dat onze kamer klaar was dus we konden meteen de rugzakken achterlaten en het dorp verkennen.
Dit hele dorp staat op de Werelderfgoedlijst en dat verbaast ons niets want er staan heel veel tempels en heeft een giga, hele oude begraafplaats.
Daar gingen we een kijkje nemen.
Veel pelgrims gaan hierheen omdat Kobo Daishi hier begraven ligt of zoals de Japanners geloven, in eeuwige meditatie is.
De begraafplaats heeft 200.000 gedenkstenen omdat veel boeddhisten bij Kobo Daishi begraven willen worden.
Dat gold al in het jaar 835 maar ook nu nog, we zagen een aantal nieuwe stenen.
Langs de paden stonden lantaarns die aangingen wat het geheel iets gaf van het decor van een griezelfilm.
Oneerbiedig maar creepy was het wel.
Inmiddels was de zon weg en werd het echt koud, zo rond het vriespunt want we zaten weer hoog in de bergen.
We hebben geluk, want morgen wordt het 8 graden zonder regen.

11 december Tokushima

 Vandaag hadden we echt vakantie.

We stonden pas om 8.00uur op waardoor we ook laat ontbeten.
Sieb huurde daarna een fiets om daarmee de halve stad door te rijden op zoek naar een Japanse zaag, een Japanse schaaf en twee Japanse houtbeitels.
Het Japanse staal is heel bijzonder en blijft lang scherp.
De zagen zijn zogenaamde trekzagen zodat je mooi recht kunt zagen.
Ondertussen vermaakte ik me in het stadspark waar eeuwen oude bomen stonden.
Iedereen die ouder was dan 60 liep hier zijn/haar dagelijkse rondje, met of zonder hond.
Het was er gezellig druk :-)
Terug op de hotelkamer keerde ik mijn rugzak ondersteboven waardoor de totale inhoud op het bed kwam te liggen.
Mijn hemel, wat een zooi paste er in zo’n ding!
Toch maar even de boel uitgezocht waarna de prullenbak lekker vol zat.
Niet dat ik ruimte overhield maar alles wat ik niet meer nodig had, zoals wandelkleding,
zat nu wel onderin.
Sieb kwam terug met 2 zagen, 1 schaaf en 2 beitels, helemaal blij :-)
We aten bij een klein buurt restaurantje waar ik in de ochtend een hele rij Japanners had zien wachten om een tafeltje te bemachtigen.
We aten Udon, een dikke mie met varkensvlees en groenten in bouillon.
Dit soort soep leende zich bij uitstek om te slurpen wat de Japanners om ons heen dan ook massaal deden.
Toen wij dat ook probeerden, zaten wij en de tafel vol met spetters want de mie slurpten wij nog steeds niet zo behendig naar binnen als de Japanners.
We zeggen toch wel eens: hork hork hork, soep eet je met een vork, nou, dan moet je het eens met stokjes proberen, dan wil je wel slurpen :-)
We genoten nog even van de zon die al tegen vier uur achter de bergtoppen verdween.
Voor de avond hadden we een Italiaans restaurant uitgezocht.
Even iets Europees, alvast een klein beetje wennen :-)
Het was niet te vergelijken met Italië maar de smaak was goed.
Nu alles inpakken voor morgen als we om 7.00uur de bus naar de haven nemen, de boot pakken naar Wakajama, daar de trein naar Osaka nemen waar we overstappen op de trein naar Koyasan om daar de kabelbaan te nemen naar het bergdorp waar we dan om even over enen aankomen.
Het lijkt wel een wereldreis in Japan :-)

10 december Hiketa - Tokushima

 Vandaag hadden we uitgeslapen :-)

Het ontbijt stond om 7.30uur klaar en nog voor achten waren we op weg naar het station een paar straten verderop.
Om een dag extra in Tokushima te verblijven, hadden we de wandelroute naar Tempel 1 met een dag ingekort door de trein te nemen van Hiketa naar station Bandō.
We stapten uit en wandelden naar Tempel 1, de tempel waar we precies twee maanden geleden begonnen waren, op 10 oktober.
We herkenden het tempelcomplex niet vanwege de verandering van zomer naar herfst.
De bomen die twee maanden geleden nog groen waren, waren nu kaal of verkleurd naar rood, oranje en geel.
De ginkgo was al zijn blad al kwijt en wat er nog op de grond lag werd ijverig bij elkaar geveegd en opgeruimd.
Er lag nog een stapeltje ginkgo-bladeren waar de zon op scheen, net goud...
Een Japanner vroeg ons of we hadden gewandeld of nog moesten beginnen.
Hij werd helemaal enthousiast toen hij hoorde dat we alle 88 tempels bezocht hadden.
Hij vroeg ons van alles (lang leve Google translate) en wilde met ons op de foto :-)
Na ons bezoek aan de tempel liepen we naar het administratiekantoor.
Voordat we drie extra stempels kregen, werd eerst een blik in het boek geworpen of we alle andere stempels wel hadden.
De monnik zette de rode stempels keurig naast de eerste drie van 2 maanden geleden.
We hadden boeken gezien waarvan de bladzijden helemaal rood waren.
Het karakter werd met zwarte inkt eenmaal geschreven.
De drie rode stempels werden net zo vaak gegeven als de keren dat je de Henro liep.
Hoe vaker je liep, hoe roder de bladzijden.
Soms was het zelfs zo dat het hele karakter was verdwenen onder de rode verf.
Haast hadden we niet en ja, als de trein dan niet elk uur vertrekt moet je langer wachten en dus zaten we anderhalf uur op het station in het zonnetje te wachten tot de trein naar Tokushima kwam.
Ons hotel stond letterlijk boven op het station.
Onze bagage lieten we achter bij de receptie en we gingen op zoek naar de VVV.
Op onze vraag hoe we overmorgen het beste naar Koyasan konden reizen, dook een juffrouw in de computer om er vervolgens uit te komen met een geprinte timetable met onze wensen.
Vanaf 7.00uur ‘s ochtends tot 13.17uur ‘s middags zouden we met de bus, boot, trein en kabelbaan reizen om in het bergdorp aan te kunnen komen :-)
Sieb wilde van haar weten waar hij een gereedschapswinkel kon vinden en waar we fietsen konden huren.
Waar zouden we zijn zonder de Toeristeninformatie?
We slenterden nog wat door het winkelcentrum op zoek naar leuke gadgets maar het meeste was te groot of te zwaar.
Wel aten we lekker bij een India’s restaurant, kip madras en dal curry, heerlijk.

9 december Tempel 88 - Hiketa

 Na een nacht slapen en een stevig ontbijt, stapten we om 8.00 uur de vrieskou in.

Tempel 88 lag ruim 1000 meter boven zeeniveau en dus was het er koud om deze tijd van het jaar.
De vorst lag met kleine ijskristallen op de planten.
De zon was al over de bergkam en verspreidde een warm oranje licht.
Na een stuk asfaltweg kwamen we in het bos waar we over smalle paadjes onze weg naar beneden liepen.
Voor vandaag stond er een afdaling op het programma van 23 kilometer met af en toe een klimmetje maar dat stelde niet veel voor.
Ondanks de wind van vorige week zat er nog genoeg blad aan de bomen om in prachtige herfstkleuren te schitteren in de zon.
Het pad was niet anders dan elders op Shikoku: stukken rots, boomwortels, trappetjes en nu ook een dikke laag bladeren.
We liepen in de zon en het volgende moment in de schaduw omdat we al wandelend aan de andere kant van de berg terecht waren gekomen.
We passeerden bamboe, naaldbomen, loofbomen, varens en mossen.
Er waren best nog veel planten met bloemen, we zagen zelfs een paar vlinders maar libelles en wespen waren er niet meer.
En zo slingerden we van de ene berg naar de andere berg steeds verder omlaag.
We liepen langs een stroompje dat langzaam een stroom werd.
De kleine watervallen werden groter en eindigden in een groot meer waar omheen oranje/gele bomen en struiken stonden.
Langzaam werden de bergen lager en liepen we door een dal richting zee.
Een meneer in een auto stopte voor ons om mandarijnen te geven, een Osettai.
Pelgrims waren we niet meer (ook al waren we op weg naar Tempel 1) maar de bevolking van Shikoku vindt het heel bijzonder dat buitenlanders langs hun tempels wandelen en dan ook nog alle 88.
Tegen 15.00uur waren we bij ons onderkomen voor vannacht en kwam er een einde aan onze wandeltocht.
Morgen pakken we de trein naar Tempel 1 en daarna door naar Tokushima waar we twee dagen blijven.

8 december Shido - Tempel 88

 Na een heerlijk ontbijt met gebakken vis en veel groenten, liepen we al vroeg richting onze eindbestemming: Tempel 88.

Aanvankelijk was er een strak blauwe hemel wat later op de dag veranderde in een grijze bewolkte lucht maar nog altijd met een temperatuur van rond de 15 graden.

Richting bergen kozen we voor de winkelstraat om eerst een flinke kop koffie te drinken.

We deden boodschappen voor de lunch want onderweg zou er niets te krijgen zijn.

Op een paar kilometer na, klommen we de hele afstand van ruim 23 km.

De eerste berg was helemaal vals plat met een stijging van zo’n 1 à 2 procent.

Boven was het Henro Museum waar we een certificaat ontvingen omdat we de tocht volbracht hadden :-)

Voordat we aan de volgende berg begonnen, aten we onze lunch.

We zagen nog meer Pelgrims die net als wij voor de asfaltweg kozen ipv het moeilijke pad door het bos met keien, boomwortels enz.

Die tocht was een stuk korter maar vandaag hadden we liever vaste grond onder onze voeten en dat beviel goed.

Na de tweede berg daalden we toch wel een serieus stuk wat we natuurlijk bij de laatste berg weer naar boven moesten.

Omdat Sieb een “berenbel” aan zijn rugzak had gebonden, waren we die beesten vandaag (en de rest van de vakantie) niet tegengekomen :-))

Met een paar pauzes kwamen we om kwart voor drie op de top van berg nummer drie bij tempel 88 aan.

Geen trommelgeroffel, geen zanggroepje, geen ontvangstcomité alleen een beetje chagrijnige monnik die ons laatste stempel plaatste.

We feliciteerden elkaar :-)

We hadden het toch maar mooi geflikt, 1200km hadden we gelopen langs de rand van het eiland Shikoku.

De herberg stond bijna naast de tempel waar we door de eigenares hartelijk werden ontvangen en gefeliciteerd.

Morgen lopen we 23 km naar de kust en dan hebben we nog 4 dagen om uit te rusten.

Twee dagen in Tokushima en twee dagen in Koyasan.

6 december Naoshima - Katamatsu

 Om 7.00uur werden we pas wakker, we hadden vandaag een rustdag.

Na het ontbijt slenterden we richting haven waar de rode pompoen in de ochtendzon stond te stralen😃
Er was verder niemand en dus de gelegenheid om nog even wat foto’s van het kunstwerk te maken.
Op de boot terug naar Takamatsu zaten we bij het raam net zoals alle andere passagiers want op de boot zat slechts een handvol mensen.
De skyline van de stad kwam steeds dichterbij en daarmee ook het rumoer en de drukte.
Bij de Little Mermaid aten we iets lekkers en later dronken we bij Starbucks een heerlijke kop koffie 😃
Onze bagage zetten we voor een paar uur in een bewaakte stalling.
Op het stationsplein stonden een paar futuristische gebouwen waarvan een gebouw met 30 verdiepingen.
Wij met de lift naar boven.
We konden vanwege het mooie weer heel ver kijken, echt heel gaaf!
We zagen bergen waar we overheen geklommen waren en de Japanse Binnenzee met de haven en in de verte Naoshima.
Op een plein naast het station stonden eettentjes en foodtrucks, helemaal leuk!
Sieb at een Japanse pannenkoek en ik een kom misosoep met ei. We wandelden naar de VVV om zeker te zijn dat we de goede trein namen terug naar de Henro. 
De prima Engels sprekende mevrouw zette alles in het werk om ons met de bus langs de laatste tempels te laten gaan.
Bij herhaling vertelden wij dat we de laatste tempels van de Henro lopend wilden afleggen en niet met de bus.
Toen ze het uiteindelijk begreep liet ze zich in haar stoel vallen en keek ons verbijsterd aan.
Ze wenste ons nog een fijne reis en ging door met de volgende toerist :-)
In deze stad bleken twee treinstations te zijn.
Eentje voor lange afstanden zoals naar Osaka en Tokyo, en eentje om over Shikoku te reizen. Gelukkig zit er slechts 1 huizenblok tussen de twee stations maar gek vonden wij het wel.
We stapten in, we stapten over en we stapten uit.
Het stationnetje Katamoto lag aan de Henro route.
Het hotel iets verderop.
Dat gaat morgenochtend helemaal goed komen :-)